KARAPAPAK FIKRALARI
Yaşlı terekeme hac vazifesini yapmak için günü gelince bütün cemaatle birlikte caminin önünde toplanır.Etraftaki kalabalığı ağlıyan sızlıyanı görünce adamın içine bir korku düşer.Tam bu sırada yaşlı terekeminin küçük torunu geler ve başlar ağlayarak AY LELE HARYA GEDİRSEN SEN ALLAH GETME”diye ağlamaya.İyice kendinden geçen yaşlı terekeme ”AĞLAMA BALAM LELENDE PEŞMANDI AMA KEÇİFTİ MENİ BU ZULUMATA SOHANIN ATASININ GORUNU……..
Meherrem’in babası millet vekilidir,ünüversiteyi istanbulda sora mastırınıda ingilterede yapar geler ankaraya babası bir gaç yere telofon açar sonunda haber geler meherrem iş görüşmesine geder havasınnanda geçilmir görüşme saatı geler insan kaynaklarının yanına girer ve konuşmalar başlamadan önce kendini tanıdar ve referansınıda söylüyer.İnsan kaynakları
- Evet efendim haberdarım sizi bekliyordum hoş geldiniz ne alırdınız?
-Teşekürler
–Karslımıydınız?-Evet…
-Çok güzel bende karslıyım,azeriyim siz?
-Benim annem azeri babam terekemedi.
–Çok güzel aramızda bir fark yok istersen öz lisanımzla konuşalım.
.-Olar…
- Gözel daha evvel bir yerlerde çalışdınmı?
-Yoh…
-Hee demeh ilk defem burada çalışacan ne maaş almağı tüşünürsen?
-En az 10 min dolar.
.-Nece yani ? TL değil 10 min dolar?
-Heye 10 min dolar….İnsan kaynaklarındaki genç birez tüşüner deyerki
-Yahçı biz zaten çalışanımıza en az 15 min dolar veririh başka?
-Şirketden minmeh üçünde birde maşın ama BMV olsun.
-Yoh canım BMW deyil biz cheroke jeep veririh olar inşallah
-Men yazmışdım sabah saat 10 nan evvel gelebilmem evleden sorada en geç 3 de çıharam.
-Allaha şükür ondada bir sıhıntımız olmaz yoh zaten bizimkilerin çoğu evde çalışır heç buraya gelmiller senin maaşınıda ele eve göndereh oda menim hemşerilih kıyağım olsun..
-Her ilde bir ay tatil .
-Hay hay ele hamısı bir ay mı? Sorun yoh bizde iki aydı.
-Birde Antalya yı sevirem orda yazdıh ev denizin gırağında.
-Yoğ eye ne gereh var biz havai ye gönderirih. Meherrem birez durar sora insan gaynahlarının üzne bahar ve;
-Diyen sen mennen zarafat eliyirsen..
-Yoh Valla ilk evvel sen başdaddın……
CEMAL KACAR
İndi bir Terekeme köyünde ağanın iti ölür çok sevdiğinden,oda galdırir,köyün gabristanına basirir,köylü ayağa kalkhar,ama ağaya birşey diyemmezler,gedif mollanın gavağını kesirler
deyirler ay hoca gabristanda anamız,atamız yatir,bu köpoğlu getti iti basırdı,böyle iş mi olar Allah gavıl eleyermi,get değinen bele iş olmaz,biz razı döğülük derler,
Hoca tamam diyer,ağanın kapını çalar
Ağa Hocayı içeri buyur eder yerler içerler,sözü Hoca acar,ay kişi naardın,hağın atasının anasının yanına itin çemdeğini basırıfsan bele iş olarmı,
ağada deyif ay Hoca,benim itim emaktar itiydi,gapımı bacamı bekledi,geleni gideni tanıyırdı,yabancıyı koymazdı,ölmeden önce dile gelif bana deyifki,ahan bu Hocaya kırk can koyun veresen
Hocanın bir anda rengi gidir
Hoca deyirki,Aya sen bu cahil köylüye ne bakirsan,rahmetlinin hastalığı neydi..
Terekeme geler bahar ki ne bahsın hayvan zeherri ota tüşüf yanı üste yıhılıff gahmır
Hemen Elini açar göy yüzüne Allah'a dua eliyer.
Gurvan olduğum Allah sen bu gara cöngüyü eyağa galdır vallah sana on beş gün oruç tutajam.
Diyer demez gara mal dincelif tik durar.. Terekeme yaz günü ot piçim zamanı binbir türlü güçlükle orucu tutar on beşinci gün bakar ki gara mal yanı üste yıhılıf ölüf mırdar oluf.
Bizim gara lele galdırar başını göy yüzüne,
Bunu aldın Terekemeyi gandırıf kârâ geçtin ele. .
Bu orucu Ramazandan tüşmeyif Bu mırdar cemdeğide Gurvandan saymayan Terekeme ölsün
CEMAL KACAR
Terekeme lele,otobüse binif,başka şehire gidirmiş,otobüs mola verende sıkışıf yüznumaraya kaçıftı,geri gelende otobüsler fazlalaşıftı, lele hangi otobüs ten indiğini karıştırıf bir o otobüse bir bu otobüse koşturuf durur,bakirki bulamayacak,bir otobüsün içene girer derki-aya bana iyi bakın ben bu arabanın adamıyammı..
CEMAL KACAR
Terekemeilçesine bir kaymakam bayan atanıf,bayanda öyle güzel sarışın mavi gözlü bir bayaniymış,tabii bizim yaşlı lele Kaymakamı görende deyifki,-Ay kaymakam hanım aynı sibel cana okşuyursan diyende kaymakam hanım leleye kızir,diyirki amca ne okşaması ne diyosun sen diye laf sölüyür,kaymakam hanımın yanında duran terekeme söze atilir diyirki,-Ay kaymakam hanım lele öyle demek istemirdi o sizi yallandirir...
HOPPANAMMEREM
TEREKEMENİN BİRİ ASKERE GİDER,ENGELLİ KOŞU BANDINDA,HALATA TIRMANER HALATIN EN BAŞINA ÇIĞER ORDA DUROR KOMUTAN DEYER İNSİNE OĞLUM AŞŞAĞIYA,BU DEYER Kİ, KOMUTANIM HOPPANAMMEREEM. KOMUTAN BİŞEY ANLAMER BİR DAHA SOROR AYA KOMUTANIM HOPPANAMMREM. KOMUTAN TEKRAR BİŞEY ANLAMAYINCA NERELİSİN OĞLUM SEN DİYOR KARSLIYIM DİYOR BİZİMKİ KOMUTAN BAŞKA Bİ KARSLI ÇAĞIRIN DİYOR BAŞKA BİR TENE KARSLI BULOLLAR.KOMUTAN DEYERKİ OĞLUM BAK BU HALATTAKİ ASKER NE DİYOR BİZE, GELEN KARSLI HALATTAKİ KARSDIYA SOROR AYA NE DEYERSEN AYA DEYER HOPPANAMMEREM.KOMUTAN NE DİYO OĞLUM BU ASKER
,YANİ DEMEK İSTEYİRKİ AY KOMMUTANIM HOP-PA-NAM-ME-REM.
birisi terekemenin evine konak gelmiş ev sahıbi bizde meşur olan çay ıkram etmiş bizim orda çay kıtlama ile içilir (tabık kırılmış erzurum şekeri ile)adam hem konuşuyor hede çay yudumluyor .ev sahıbı dayanamamiş gurvan olumçayı niye salma içmersen adamda cevap hazır salma menı yandırır.ev sahibi alta kalırmı aya kopoğlu senin kıtamanda meni yandırer.
HOCA
Hoca bir gün camıda vaaz verermiş... Diyermişki ay camaat... Bu uşahlarınızın halı nedi bele... Bunların sayavı yiyesi yohdumu. Oralarını buralarını açıf dar pantul giyif gezerler... Camaattan biri daha fazla dayanamayıf hocaya diyifki... Aya hoca... Senin torununda dediğin kimi geyiner... Hocada lafın altında galmıyıf tabi.. Diyifki "ama köpöyoğlunun gızınada çoh yahışer canııım"......
DUA ET MEN İSTANBULDAYIM
terekemenin biri akrabasına borçlanmış.arkarabası parasını istemeye gelende terekeme karısına diyirki men istanbula gitmişem de der karısına daha sonrada kapının arkasına gizgenir.arkabası gelipte karısna laf edir.daha sonra çıkar gidr.bunun üzerine terekeme kapının dalından basını uzatıp derki ay köpoğlu sen dua et men istenbuldaydım yoksa cırardım senii
VALLAH MENİM DEĞİL
kars ilköğretim okullarından birinde öğretmen öğrencilerden birini sözdüğe kaldırar ilk sorusu oğlum elini pantolonunun sağ cebine attın ve 10 milyon lira çıkardın sol cebine attın 5 milyon lira çıktı söyle bakalım senin şimdi neyin var.öğretmen çoçuğun 15 milyon liram demesini beklerken çoçuk cevap vermiş: öğretmenim vallah bu pantol menim değill
NAMAZ GILMIR
terekemenin biri heç camıya getmiyif,birgun oğlu deyif ay lele gel böyün gadir gejesidi camıya gedeğ.baba hec gılmıyıf ama uşağıda gırammer tamam deyer ağsam gedeller tabi tesbih namazına denk geleller kişi bağer namaz pitmer deyer ey camaat durun herkeş duror cekedi cığarder oğluna verer.deyer a balam siz gedin yatın bu hoca mana inat namazı uzader savağa gader namaz gılajığ,gılmıyanın..........
TEREKEMENİN MAHNİSİ
Üzerine binen herkesi bir hamlede yere atan eşşeğe kimse binmeğe cesaret edemeyince Terekeme şeşelene şeşelene öne çıkar ve: -Men minerem meni tüşüremmez. Diye iddiaya girer Terekeme eşeğin sırtına bindiği gibi kendisini yerde bulur. Bulur bulmasına ama düşüşün etkisi ile kolu ve bacağı kırılmıştır. Acı ile kıvranan Terekeme bir Taraftandan honcikliyerek uzaklaşan eşeğe bakarak: -Köpöyoğlunun andırına bak ele biler men hele üsdündeyem..!
EYE NİYE ÖLMÜRSEN
İstanbul'dan Kars'a hareket eden bir otobüste iki yolcu yan yana oturuyor. Yolculardan birinin hastası var çok düşünceli diğeri ise bu yol nasıl biter diye düşünerek yanındaki yolcuyu konuşturmak ister. -Kardeş senin adın nedir? diye sorar. Hastası olan -Mehmet Rıza diye cevap verir. otbüs Gebzeyi geçer yine sorar; - Kardeş senin adın nedir? Adam cevap verir;-Mehmet Rıza. Otobüs Adapazarını geçer yine- Kardeş hakket senin adın neydi? der. Adam kızarak -Mehmet Rıza Mehmet Rıza diye cevap verir.Düzcede verilen moladan sonra adam yine sorar;-Ya kardeş senin babanın adı neydi? diye sorar. Bu sefer dahada kızgın bir sesle -Eye niye ölmür sen. Menim adımı ağlında tuttun kaldı babamın adı.
GILMA DEYİRSEN GILMIYAH
Terekeme çayırda tırpan çekerken bir ara başını kaldırır güneşe bakar.Güneş tepesine dikilmiş,öğle zamanı olmuştur.Kendi kendine söylenmeye başlar:-Aya ay goca terekeme,indiye geder başın bir secdeye deymiyif,hele böyün bir namaz gıl ,görek Allah gavıl eliyer mi?Sonra derede abdest alır,gelir ele gol başında namaza durur.Ele başını ilk secdeye goyanda alttan gözüne çöp batır.Başını galdırır göğe doğru bahır,tekrar söylenir:-Aya ay Goca Allah, gılma deyirsen gılmıyah, be gözümüze çöpü niye sohursan?
KALBAYI EMİ
Karstan Iğdıra atıyla yolculuk yapan Kalbayı emi gece karanlık çökünce Aktaşta bir Han'a iner Ertesi günkü yoğun işlerini tamamlamak için erken kalkması gerektiği içi hancıya: -Ede bala meni seherde galdır iydire kuşduhda yetişmeliyem Olar kalbayı emi sen heç narahat olmaginen Kalbayı emi yol yorgunudur, bu nedenle odasında yatan Keşiş'ın farkına varmadan kendini yatağa atar ve derhal derin bir uykuya dalar. Sabah şafak sökmeden hancı gelir ve tenbih uyarınca Kalbayı emiyi uyandırır. Uyku sersemliğiyle, yanında yatan keşişin'ın yere düşmüş bulunan takkesini başına geçiren kalbayı tuvalete gider. Aynanın karşısına geçince karşısındaki şekli görüp : -Görürsemmi ahmah oğlu ahmağı meni galdıracağına keşişi galdırıpdı..!
YEDİM YATTIM
Azeri, terekeme, kürt bir köye gediller köyde heşkimse evine almır.onnar tekrar şansını denemey için bir kapı çalırlar kapıya kadın çığır çığar çığmaz ilerde bir yardım sever birisi var ona gedin o alar evine ama deyin biz allah misafiriyiy azeri tamam deyeriy diyif yola devam ederler.eve varırlar kapıyı çalılarlar kapıya dindar adam çıkar selam aleyküm dayı biz allah misafiriyiy derdemez içeri alır derki sadece bir tas helvam var bunu bir kişiyle paylaşıcam herkes yatsın sabah uyanınca gördüğünüz rüyanızı anlatıcak hangisi güzelse onla paylaşıcam helvayı.herkes yatar sabah olur terekemeyi çağırır adam sorar rüyanda ne gördün terekeme: Hz muhammeti gördüm herkese yardım ellliyirdi.kürdü çağırır sen ne gördün rüyanda: kürt bende Hz aliyi gördüm döyürdü, vururdu sıra Azeriye gelir. sen ne gördün: azeri tam yuğuya dalmıştım kı! birden birisi şille vurdu kağdım bağdım Hz ali dediki kalk şu helvayı yede yat eye vallah mende yedim yattım
BOŞUNA MANA UMUTLANMAYIN
Azerinin biri gazetedeki iş ilanlarına bakarken bir ilan dikkatini çeker.30 yaşı altı tecrübeli yabancı dil bilen eleman aranıyor.yazısını gören azeri hemen şirkete koşar ve yetkili iel görüşmek ister yetkili yaş kaç azeri 45 yetkili tecrüben varmı azeri yok yetkili yabancı dil biliyomusun azeri yok der adam şaşırır hemşerim senin ne işin var burda diye söylenmeye başlar bizim azeride pişkin pişkin güler ve derki AYEE BOŞUNA MANA UMUTLANMAYIN DEMEYE GELDİM
Bir terekeme ile kürt kirve olurlar. Adetten olduğu gibi karşılıklı davetler olur. İlk davet eden kürt kirve terekeme kirvesine gaz pişirir . Tam sofra kurulur ama bizim terekeme içinden ” men ne gayırem de bu gazı bu kirve yemesin ” diye düşünürken birden kirvesine - Kirve senin baban nasıl rahmetlik olmuştu diye sorar , oda
Valla kirve çok hastalandı ,Bulanık,muş Hst. derken Erzuruma sevk ettiler, ordan Ankaraya ordan İstanbul derken vefat etti getirdik defin ettik der. uzunca anlatır ve elini kaza uzatırkı ne görsün gazın hepsini terekeme yemiş.Tabi oda bulgur pilavıyla kala kalmış , Bu davetin karşılığında bu kez Terekeme , Kürt kirvesini davet eder , yine kaz pişirilir bu kez kürt kirve terekemeye oyun oynamaya niyetlenir , aynısı yapmak için Sofra kurulur Kürt kirve terekemeye - senin baban nasıl rahmetlik olmuştu diye sorar. Terekeme kazın bir budunu kopartır ve derki ” tutuldu öldü
İSLAM'IN ŞARTI
terekeme ormanda agaç keserken orman memuru yakalar -yaptıgın suç ama bir soru soracam bılırsen cezada yok odunlarda senın demiş -tamam sor efendı demış bızımkı, sormuş -islamın şartı gaşdı ama bılemezsen dayak atacam demiş bızımkı -20 dır demış dayak yemış -30 dur demış dayak yemış -aya öldüm 50 di demiş memur odunuda almış kovmuş bızımkını adam eve gelmış. hanımı -bey bu ne haldı demış -sorma arvat memur yakaladı bır soru sordu bılmedım döydü menı -ne sorduki bey -islamın şartı gaşdı dedı hanımı -buna ne var bey 5 dır demış adam
-a başın ölsün 50'ye razı olmadı beş desem öldürerdi meni...
TEREKEME İĞDAM OLURSA
terkemeyle kürt suç işlerler ve idama mahkum olurlar kürt cesur oldugu için önce beni asın der darağacı derenin üzerine kurulmuştur. asılan kişinin ipi kopar ve suya düşerek yüzerek karşıya geçer ve kurtulur şansı içinde hayatı bağışlanır terekemeye sıra geldiğinde senin son bir arzun varmı diye sorulduğunda -ay gadı gardaş menim gırnavımı kalın şeyle men yüzme bilmezem der.
CENUP-İ GARBİ KAFKAS HÜKÜMETİ
